Η άνοια είναι μια σοβαρή απώλεια των γνωστικών λειτουργιών. Ενδέχεται να είναι:

• στάσιμη λόγω εγκεφαλικής βλάβης
• προοδευτική λόγω μακροχρόνιας έκπτωσης εξαιτίας κάποιας νόσου ή βλάβης στο σώμα.

Η άνοια συνήθως εμφανίζεται στον υπερήλικο πληθυσμό. Παρόλα αυτά, δεν είναι σπάνιο να εμφανιστεί και σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο της ενήλικης ζωής.

Άτομα, που εμφανίζουν άνοια, παρουσιάζουν δυσκολίες στη μνήμη, τη συγκέντρωση, την αντίληψη και τον προσανατολισμό.

Ποιες νόσοι σχετίζονται με την άνοια;

Αρκετές νόσοι, κυρίως εκφυλιστικές του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, περιλαμβάνουν στα συμπτώματά τους την άνοια. Πιο συγκεκριμένα:

• Νόσος Αλτσχάιμερ
• Νόσος Πάρκινσον
• Νόσος Χάντιγκτον
• Αγγειακή άνοια
• Άνοια με Λιούη σώματα
• Εκφυλισμός Πρόσθιου Εγκεφαλικού Λοβού 
• Νόσος Κρουτσφέλντ – Τζάκομπ
• Σύνδρομο Κορσάκωφ

Είναι κληρονομική η άνοια;

Αν η άνοια είναι κληρονομική ή όχι, εξαρτάται απο την αιτία που την έχει προκαλέσει. Αν κάποιος έχει υπόνοια οτι μπορεί να εμφανίζει άνοια, καλό είναι να το συζητήσει με τον ιατρό του. Οι περισσότερες, όμως, περιπτώσεις άνοιας δεν κληρονομούνται.

Ποια είναι τα προειδοποιητικά σημάδια ότι ένα άτομο πάσχει από άνοια;

• Απώλεια μνήμης που καθιστά το άτομο δυσλειτουργικό στην καθημερινότητά του
  Ξεχνά σημαντικά ραντεβού, που έχει να κάνει, ή δουλειές που έχει αναλάβει να ολοκληρώσει και δεν μπορεί να θυμηθεί για πολύ ώρα τι είχε να κάνει.
• Δυσκολία ολοκλήρωσης καθημερινών δραστηριοτήτων
  Ξεχνά κάποιο από τα στάδια που πρέπει να ακολουθηθούν για να ολοκληρωθεί μια δραστηριότητα (π.χ. μαγείρεμα). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να ολοκληρώσει με επιτυχία τη δραστηριότητα.
• Χωρικός και χρονικός αποπροσανατολισμός
  Ρωτά επαναλαμβανόμενα “τι μέρα είναι;” ή “τι μήνα έχουμε;” ή δεν αναγνωρίζει σε ποιό δρόμο βρίσκεται ή που πηγαίνει.
• Προβλήματα στο λόγο
  Δυσκολεύεται να βρει τη λέξη, που θέλει να πει, και συνήθως την αντικαθιστά με μια άλλη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δυσκολεύεται να μεταφέρει προφορικά το μήνυμα που θέλει.
• Μειωμένη κριτική ικανότητα
  Συχνά δεν μπορεί να κρίνει και να υπολογίσει σωστά τις αποστάσεις όταν περπατά ή όταν οδηγεί.
• Τοποθέτηση αντικειμένων σε λανθασμένη θέση
  Π.χ. τοποθετεί τα κλειδιά στο ψυγείο ή την χτένα στον σκουπιδοτενεκέ.
• Αναπάντεχες αλλαγές στην συμπεριφορά
  Μπορεί να έχει μανιακές σκέψεις και να συμπεριφερθεί με ακραίο τρόπο, ακόμη και όταν δεν υπάρχει προφανής λόγος.
• Απώλεια πρωτοβουλίας
  Παραιτείται απο τις δραστηριότητες, που παλαιότερα το ευχαριστούσαν.

Τι πρέπει να κάνουμε αν υποψιαζόμαστε ότι κάποιος συγγενής μας εμφανίζει άνοια;

Αν υποψιάζεστε ότι ένα άτομο του οικογενειακού σας περιβάλλοντος εμφανίζει συμπτώματα άνοιας, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να το παραπέμψετε για έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση σε κάποιον ειδικό ιατρό. Οι αρμόδιες ειδικότητες για μια τέτοια πάθηση είναι οι νευρολόγοι, οι ψυχίατροι και οι γηρίατροι. Ενδέχεται, όμως, ένα άτομο με άνοια, λόγω των εγκεφαλικών αλλαγών που υφίσταται, να είναι ιδιαίτερα αρνητικό στο να επισκεφτεί έναν γιατρό και να υποστηρίζει ότι δεν έχει τίποτα και να εκνευρίζεται, όταν του προτείνετε κάτι τέτοιο. Σε αυτή την περίπτωση μπορείτε να του προτείνετε να επισκεφτείτε έναν γιατρό με σκοπό να ελέγξει την καρδιά του ή την όρασή του ή τη δόση κάποιου φαρμάκου, που λαμβάνει. Επίσης, μπορείτε να προτείνετε να επισκεφτείτε από κοινού έναν γιατρό με σκοπό να πραγματοποιήσετε και οι δύο ένα ckeck up.

πηγή: “Ο ρόλος του λογοπαθολόγου στην αντιμετώπιση της γεροντικής άνοιας και της νόσου Alzheimer” Γ. Μαλανδράκη (2005)